Ujedinjene nacije su period do 2030. proglasile Dekadom obnove ekosistema. Više od 50% močvara nestalo je na globalnom nivou, ali i više od 80% njih u slivu Dunava, dok ogromnom broju vrsta preti nestanak – čak 20.000! Zato je projekat Obnova vlažnih staništa u srednjem Podunavlju jedan od uspešnih primera kako prekogranične države mogu sarađivati i planirati revitalizacije vlažnih ekosistema, koji se svrstavaju u kategoriju najosetljivijih i najugroženijih ekosistema na planeti.
Kroz saradnju Srbije i Hrvatske, obnovljen je 1,5 hektar vodene površine u pilot oblasti Čarna i 60 ari Specijalnog rezervata Zasavica u Srbiji. Važan deo projekta su i biološka istraživanja sprovedena na području Biljskog rita i Zmajevačkog Dunava. Ovim terenskim istraživanjima evidentirano je 22 vrste riba, 6 vrsta sisara, 181 vrsta insekata i mapirana staništa biljnih vrsta s popisa ekološke mreže Natura 2000.
Tokom projekta Pokret Goran iz Sremske Mitrovice, Udruženje za zaštitu prirode i životne sredine Zeleni Osijek, Hrvatske vode, JVP Vode Vojvodine i Agencija za upravljanje zaštićenim prirodnim vrednostima u Osječko-baranjskoj županiji uspostavili su prekogranični sistem praćenja biodiverziteta. Izrađen je i Vodič za monitoring biodiverziteta vlažnih ekosistema baziran na indikatorskim vrstama koji će omogućiti rano otkrivanje ekoloških promena u ekosistemima.
Mirjana Bartula iz sremskomitrovačkog Pokreta Goran – Zasavica istakla je da je monitoring biodiverziteta do ranog otkrivanja ekoloških promena u ekosistemima značajno olakšao redovno praćenje biodiverziteta u Specijalnom rezervatu prirode Zasavica, što će obezbediti blagovremeno sprovođenje adekvatnih mera upravljanja. Pored toga, aktivnosti na revitalizaciji dela vodotoka Zasavice i vlažnih livada dugoročno će unaprediti status očuvanja biodiverziteta ovih staništa i poslužiti kao model za obnovu ostalih lokaliteta u rezervatu.
Vlažna područja su izuzetno važna kako za biološku raznovrsnost i ekosistem, tako i za odbranu od poplava, vodu za piće, pročišćavanje vode, turizm i rekreaciju i ublažavanje klimatskih promena, zato je poseban akcenat samog projekta i na podizanju svesti javnosti o značaju ovih vrednih staništa i važnosti njihove obnove.
Projekat „Obnova močvarnih staništa – Obnova močvara u srednjem Podunavlju“ sprovodi se u okviru Interreg IPA programa prekogranične saradnje Hrvatska – Srbija 2014-2020.
Edukativni program Obnova vlažnih staništa možete preuzeti OVDE.
Finalnu publikaciju projekta Wetland Restore – Obnova vlažnih staništa u prekograničnom području Hrvatska – Srbija možete preuzeti OVDE.
Vodič za monitoring bioraznolikosti vlažnih staništa u prekograničnom području Hrvatska – Srbija možete preuzeti OVDE.
Brošuru Značaj i ugroženost vlažnih staništa možete preuzeti OVDE.
Autor fotografija Nenad Mihajlović.
